نزدیک دو هفته پیش، بحثی بین دوستان باز شد با عنوان: اخلاق مهندسی-صداقت. مطلبی با این عنوان تو وبلاگ سیاه سفید نوشته شد و از مجموعه ای از دوستان خواسته شد تا در موردش نظر بنویسن. واکنش رفقا خیلی جالب بود. از یه طرف، بروز این واکنش ها به نظرم نشونه اام طرح این تیپ مسائل و بررسی چند بعدی اونها بود و از یه طرف، محکی بود برای ما که تا چه حد نقدپذیر هستیم (راستش! همه ما نقادی رو بلدیم اما وقتی نوبت خودمون می شه.)
مدتی پیش یکی از کتاب های مرد دوست داشتنی، دکتر مصطفی ملکیان رو ورق می زدم. تو مقدمه کتاب برخوردم به توضیحی جالب در مورد آداب روشنفکری. همین جا بگم که عبارت روشنفکری رو با مفهوم انتزاعی خودش (چیزی مقابل کوته فکری و دگماتیسم و .) می بینم و توضیحات ایشون رو در این راستا و جهت فهمیدم. براتون خلاصه ای که برداشته بودم رو نقل می کنم:
-----------------
مهمترین آداب روشنفکری
1- عقلانیت: عقلانیت نظری (متناسب ساختن میزان دلبستگی و پایبندی به یک عقیده با قوت بیّنات و شواهد) و عقلانیت عملی (متناسب ساختن آلات و وسایل و افعال با غایات و اهداف و اغراض)
2- شک ورزی: جرات و احترام به شک در درستی یا نادرستی هر باور یا کاری که کسی یا کسانی یا همه کسان آن را درست یا نادرست می دانند.
3- نقادی: هیچ کس را تجسم حق یا مجسمه باطل ندانستن. کسی را فوق سوال یا دون سوال تلقی نکردن. (نقادی، روشنفکر را از دو بیماری تعصب و پیشداوری مصون می کند.)
4- عدم تعلق به یک ایدئولوژی: با هیچ رای و عقیده ای، عقد اخوت نبستن و التزام به هر رای و عقیده ای را مشروط به برهانی بودن، استدلالی بودن، معقول بودن و رجحان معرفتی داشتن آن رای و عقیده دانستن. (روشنفکر شیفته آرمان حقیقت طلبی است؛ نه عاشق هیچ رای و عقیده ی خاصی)
5- سعی در کاستن آثار و نتایج منفی تخصص گرایی: در هر جامعه، بیشترین درد و رنجی که مردم می کشند؛ ناشی از مدیریتهایی ست که به سه بیماری جهل، خطا و سوء نیت دچارند. (برداشت من از جهل و خطا در این بند، مشکلات ناشی از نگاه تونلی به مسائل بود.)
6- استفاده از گفتار عاری از ابهام، ایهام و غموض
7- تمیز مسایل از مساله نماها
8- توجه به سلسله مراتب نیازها
9- علت یابی و ریشه شناسی درد و رنج ها
10- سیر تدریجی و پرهیز از هرگونه محافظه کاری و انقلابیگری
-----------
امیدوارم بتونیم رو موضوع بحثمون (اخلاق مهندسی – صداقت) که الحق و الانصاف، یکی از دردهای بزرگ روزگار ماست (صد البته نه فقط در مهندسی) آداب روشنفکری رو تمرین کنیم. صد البته مطابق بندهای آداب روشنفکری که گفته شد، جای نقادی بر خود اون هم باز هست.
رو ,آداب ,عقیده ,روشنفکری ,رای ,نقادی ,رای و ,آداب روشنفکری ,و عقیده ,صد البته ,در این
درباره این سایت